Ostatni szef kuchni Hochbergów na Zamku Książ i jego niezwykłe zdjęcia. Jak wyglądała najnowocześniejsza kuchnia z początku XX w.?

Anna Daniluk
Anna Daniluk
Szef kuchni Louis Hardouin dokumentował codzienność rodu Hochbergów. Kliknij w zdjęcie, aby zobaczyć galerię zdjęć.
Szef kuchni Louis Hardouin dokumentował codzienność rodu Hochbergów. Kliknij w zdjęcie, aby zobaczyć galerię zdjęć. materiały prasowe Zamku Książ w Wałbrzychu
Louis Hardouin to nadworny szef kuchni, który wprowadził nowoczesną, wykwintną sztukę gotowania na salony. Francuz miał jednak jeszcze inny talent, z powodu którego posądzono go nawet o szpiegostwo - potrafił robić świetne zdjęcia. Kuchmistrz przez ponad 20 lat dokumentował życie Zamku Książ i rodu Hochbergów na artystycznych fotografiach. Zobaczcie, jak wyglądała nadworna kuchnia i zamkowy świat z początków XX wieku.

Louis Hardouin urodził się w roku 1877 w małej wiosce Saint Benoît w południowej Francji w prostej, chłopskiej rodzinie. Po odbyciu służby wojskowej, wyuczył się zawodu kucharza. Pracował w eleganckich domach w Paryżu, Sankt Petersburgu i Londynie. W stolicy Wielkiej Brytanii gotował między innymi w kuchni hotelu Ritz, gdzie 1904 roku poznano się na jego talencie kulinarnym. Odkrył go książę pszczyński, Jan Henryk XV, pan na Zamku Książ (wówczas Fürstenstein) w Wałbrzychu, mąż słynnej księżnej Daisy.

Znakomity kucharz i artysta fotografik

Od 1 kwietnia 1909 roku Louis Hardouin stał się pracownikiem Książa. Został doceniony nie tylko jako szef kuchni, ale i artysta-fotograf. Niestety ta druga pasja przysporzyła mu też problemów. W 1914 r. trafił bowiem do więzienia oskarżony o szpiegostwo. Prawdopodobnie dzięki wstawiennictwu Hochbergów został przeniesiony z więzienia we Wrocławiu do obozu o lżejszym rygorze, skąd po dwóch latach wrócił do Książa.

Na swoich zdjęciach kuchmistrz uwieczniał życie codzienne w zamku, rodzinę księcia von Pless, jego piękną żonę Daisy i wielu znamienitych gości. Louis często też towarzyszył rodzinie książęcej w podróżach.

Gotuj smacznie i zdrowo!

kup najtaniej

Kasumi

Kasumi Nóż Szefa Kuchni 20 Cm Tora K36851

241,08 zł

kup najtaniej

Florina

Florina Blacha Do Pieczenia Likoris 5B1533

25,90 zł
Materiały promocyjne partnera

Zobacz zdjęcia mistrza Louisa i kuchni Zamku Książ w galerii
Kliknij w przycisk

„Są to obrazy zatopionej w zieleni dumnej bryły zamku i jego okolic, arystokratycznych właścicieli i zatrudnianych przez nich pracowników. Hardouin uchwycił swoim aparatem krajobrazy wszystkich pór roku – tutejszą florę i faunę, zatrzymał w kadrze widoki ziemi wałbrzyskiej oraz Pszczyny i wielu miejsc, które odwiedzał podczas podróży po Europie. Kochający mąż i ojciec czule przedstawiał żonę i synów. Chętnie fotografował też książęce dzieci spędzające czas z Hardouinami” – opisuje Beata Lejman, autorka scenariusza wystawy zdjęć kucharza, którą można oglądać w Zamku Książ.

I dodaje:

„Dokumentował życie dworu portretując: nianie, lokajów, kucharzy, straż, leśników, nauczycieli, stajennych, stangretów, forysiów, ogrodników, rzeźników, służby porządkowe, strażaków, rolników i zarządców... Dzięki temu świadectwu łatwiej zrozumieć złożoność wielkiego organizmu jakim był Książ w czasach ostatnich Hochbergów na zamku”.

Kuchnia Zamku Książ w Wałbrzychu

Kuchnia na 5. piętrze Zamku Książ w Wałbrzychu powstała na początku XX wieku. Została tam przeniesiona z niższych kondygnacji, a jej lokalizacja nie była przypadkowa. Uniemożliwiała bowiem rozprzestrzenianie się kuchennych zapachów na niższe piętra zamku, zamieszkałe przez książęcą rodzinę i jej znakomitych gości.

W kuchni znajdowały się trzy piece, do czterech jadalni zamkowych prowadziły cztery windy, którymi zwożono dania. Kuchnia była sterylna, a jej ściany wyłożono śnieżnobiałymi kafelkami. Na ówczesne standardy była to kuchnia bardzo nowoczesna. To w jej suficie umieszczono świetlik, którego uchylne okna były jednymi z pierwszych okien tego typu w tej części Europy. Kuchnia zamku wyposażona była również w obieralnię (zdjęcie poniżej).

Kuchnia wyposażona była w obieralnię
materiały prasowe Zamek Książ w Wałbrzychu

Z głównym pomieszczeniem kuchennym graniczyły duże pokoje chłodnicze, w których oddzielnie przechowywano nabiał, owoce, ryby, dziczyznę i mięsa innego rodzaju. Chłodnie działały od późnej jesieni do późnej wiosny bez problemów. Materiałem chłodzącym był lód, wycinany zimą z książańskich stawów, i przechowywany w tak zwanej Baszcie Lodowej, zmieszany z trocinami.

Akcesoria kuchenne pomocne w każdej kuchni!

kup najtaniej

Victorinox

Victorinox Obieraczka zielona 7.6075.4

19,00 zł

kup najtaniej

KINGHOFF

Kinghoff Minutnik kuchenny stalowy JABŁKO

19,00 zł
Materiały promocyjne partnera

Magda Woch, kierownik działu muzealno-edukacyjnego Zamku Książ w Wałbrzychu, opowiedziała nam, że nie zachowały się żadne zapiski mistrza kuchni dotyczące wykorzystywanych przez niego przepisów, książek lub relacje z podawanych dań.
Jednak na zdjęciu widzimy kunszt cukierniczy jednego z cukierników pracujących na zamku. Pomimo czarno-białej fotografii można dostrzec detale wypieku i spektakularne zdobnictwo. Figurki aniołków prawdopodobnie wykonano z masy cukrowej i do dekoracji użyto świeżych kwiatów.

Wyjątkowe ciasto z pracowni cukierniczej Louisa Hardouin'a
materiały prasowe Zamku Książ w Wałbrzychu

Ciekawostką jest, że księżna Daisy z rodu Hochbergów miała zwyczaj kolekcjonowania kart obiadowych z posiłków z udziałem najznamienitszymi przedstawicielami arystokracji.

Dalsze losy Louisa Hardouin’a

W 1926 roku zamknięto książęce gospodarstwo. To był ostatni także rok służby w Książu Louisa Hardouin’a. Rodzina kucharza od razu wyjechała do Anglii. Szef Louis pozostał na Dolnym Śląsku do roku 1932, po czym dołączył do rodziny. Zmarł pod Londynem w roku 1954.

Szef kuchni Louis Hardouin dokumentował codzienność rodu Hochbergów. Kliknij w zdjęcie, aby zobaczyć galerię zdjęć.

Ostatni szef kuchni Hochbergów na Zamku Książ i jego niezwyk...

Zamek Książ od kuchni

Aktualnie w zamku w Wałbrzychu można oglądać wystawę „Książ od kuchni” ze zdjęciami kucharza-fotografa. Album został przekazany przez wnuczkę zamkowego szefa kuchni - Jean Wessel, mieszkającą w Kanadzie. Wystawa stała od stycznia 2021 roku pokazywana jest w nowej przestrzeni (na pierwszym piętrze w tak zwanych apartamentach cesarskich). Pokaz zdjęć można obejrzeć w cenie biletu wstępu, gdyż jest elementem wycieczki. W 2021 roku, przy okazji relokacji wystawy, poszerzono ją o część pt. „Z albumu Księcia", w której prezentowane są prywatne fotografie ostatnich Hochbergów, panujących na Książu, przekazane Zamkowi i Fundacji Księżnej Daisy von Pless przez wnuka Daisy, księcia Bolka.

Zobacz Zamek Książ na mapie:

Zobacz inne tematy kulinarne na Stronie Kuchni:

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Erytrol jest szkodliwy?

Komentarze

Komentowanie artykułów jest możliwe wyłącznie dla zalogowanych Użytkowników. Cenimy wolność słowa i nieskrępowane dyskusje, ale serdecznie prosimy o przestrzeganie kultury osobistej, dobrych obyczajów i reguł prawa. Wszelkie wpisy, które nie są zgodne ze standardami, proszę zgłaszać do moderacji. Zaloguj się lub załóż konto

Nie hejtuj, pisz kulturalne i zgodne z prawem komentarze! Jeśli widzisz niestosowny wpis - kliknij „zgłoś nadużycie”.

Podaj powód zgłoszenia

Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu.
Wróć na stronakuchni.pl Strona Kuchni
Dodaj ogłoszenie