Oto przepisy na wigilię z książki kucharskiej z 1910 r. Karp smażony, krem ponczowy i barszcz czerwony z uszkami

Anna Daniluk
Anna Daniluk
Na wykwintną wigilię Maria Ochorowicz-Monatowa proponowała między innymi przepisy na jarmuż z kasztanami, postne uszka, barszcz wigilijny i smażonego karpia.
Na wykwintną wigilię Maria Ochorowicz-Monatowa proponowała między innymi przepisy na jarmuż z kasztanami, postne uszka, barszcz wigilijny i smażonego karpia. Janusz Wójtowicz/Polska Press/polona.pl/domena publiczna
„Pół kwarty mąki posoliwszy, zagnieść niezbyt twardo z jajem i wodą. Rozwałkować cieniutko, pokrajać małe kwadraciki z ciasta i nakładać farsz z grzybów, zlepiając w trójkątne chusteczki” - tak zaczęła swój przepis na uszka do postnego barszczu Maria Ochorowicz-Monatowa. Jej „Uniwersalna książka kucharska” z 1910 roku była jedną z pierwszych tego typu publikacji, kierowanych do gospodyń domowych w Polsce. Przyświecała jej myśl: „W zdrowym ciele, zdrowa myśl”. Prezentujemy przepisy na wykwintną wigilię, które można odtworzyć w domowym zaciszu.

Maria Ochorowicz-Monatowa urodziła się w 1866 roku. Jej pierwszy mąż Juliusz Ochorowicz był filozofem, drugi Henryk Monat krytykiem literackim. W wielu domach jej książka kucharska była traktowana jak leksykon wiedzy. Znajdziemy tu przeszło 2200 przepisów na posiłki skromne i bardziej wyszukane. Są też ilustracje i kolorowe tablice, a wydawnictwo zostało wyróżnione na wystawie higienicznej w Warszawie.

Autorka zapewniała, że w „Uniwersalnej książce kucharskiej” zawarte są warunki odpowiedniej „dyety codziennej higieny oraz kuchni jarskiej”. We wstępie zaznaczała, że „dziś chodzi przede wszystkim o zdrowie i smaczne przyrządzanie potraw, a przy wzrastającej coraz więcej drożyźnie i o oszczędne prowadzenie kuchni”. Autorka zebrała przepisy, które miały pomóc w prowadzeniu kuchni w najskromniejszych i najzasobniejszych domach.

Kuchnia przedwojenna – współczesne interpretacje

Książka stała się również inspiracją dla współczesnych autorek. Np. Anna Włodarczyk w „Retro kuchni” sięgała m.in. po receptury tej Ochorowicz-Monatowej i je uwspółcześniała. Jej celem było pokazanie intrygujących wątków z kuchni przedwojennej i przekonanie, że ówczesne receptury niewiele się różniły od tych obecnych.

U Marii Ochorowicz-Monatowej widać bogactwo składników (pistacje, wanilia, kapary), różnorodność potraw, a także sięganie po przepisy z różnych stron świata. To także odzwierciedlenie przedwojennego przekroju społeczeństwa. Poza tym publikacja Monatowej edukowała i inspirowała do gospodarności w kuchni.

Przepisy na wykwintną wigilię z książki kucharskiej z 1910 roku

„Uniwersalna książka kucharska” proponuje 16 przepisów na karpia, w tym karpia po żydowsku. Wykwintna wigilia została opisana w postaci trzech kompletnych zestawów. W pierwszym z nich znajduje się zupa migdałowa lub barszcz z uszkami, kulebiak z rybą, sandacz po parysku, jarmuż z kasztanami, karp smażony, sałata majonezowa i krem ponczowy.

W galerii przedstawiamy cztery najciekawsze receptury na wykwintne posiłki wigilijne według Marii Ochorowicz-Monatowej zawarte w tym zestawie. Należy mieć na uwadze, że niektóre zalecenia są nieprecyzyjne, język nieco archaiczny, a niektóre miary już nie obowiązują. Na przykład funt to w przeliczeniu około 400 gramów.

Zobacz w galerii przepisy na wykwintną wieczerzę wigilijną określaną przez Marię Ochorowicz-Monatową „obiadem”

Na wykwintną wigilię Maria Ochorowicz-Monatowa proponowała między innymi przepisy na jarmuż z kasztanami, postne uszka, barszcz wigilijny i smażonego karpia.

Oto przepisy na wigilię z książki kucharskiej z 1910 r. Karp...

W drugim zbiorze opisywana była zupa rybna purée lub barszcz z uszkami, paszteciki z ryb we francuskim cieście, lin duszony w czerwonej kapuście, sandacz w śmietanie „au gratin”, łosoś z rusztu, sałata włoska, mak tarty z łamańcami, a na deser galaretę ananasową. Ostatni pakiet zawiera barszcz czerwony z uszkami lub zupę grzybową, vol-au-vent z ryb, turbota „au vin blanc”, groszek zielony z grzankami, szczupaka nadziewanego sardelami, sałatę japońską, a dla zwieńczenia posiłku podawano tort hiszpański.

„Uniwersalnej książce kucharskiej”
Maria Ochorowicz-Monatowa

Książka dostępna za darmo w domenie publicznej na polona.pl

Zobacz inne tematy ze Strony Kuchni:

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Ciasto ucierane z wiśniami

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Komentarze

Komentowanie artykułów jest możliwe wyłącznie dla zalogowanych Użytkowników. Cenimy wolność słowa i nieskrępowane dyskusje, ale serdecznie prosimy o przestrzeganie kultury osobistej, dobrych obyczajów i reguł prawa. Wszelkie wpisy, które nie są zgodne ze standardami, proszę zgłaszać do moderacji. Zaloguj się lub załóż konto

Nie hejtuj, pisz kulturalne i zgodne z prawem komentarze! Jeśli widzisz niestosowny wpis - kliknij „zgłoś nadużycie”.

Podaj powód zgłoszenia

Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu.